Dünya genelinde hızla yayılan koronavirüs salgınına karşı alınan önlemler arasında bağışıklık sistemini güçlendirmek öne çıkan başlıklardan bir tanesini oluşturmuştur. Peki bağışıklık sistemi ve beslenme arasında nasıl bir ilişki vardır?

Öncelikle bağışıklık vücudumuzun savunma mekanizmasıdır. Bu savunma mekanizmasında birçok molekül, hücre ve doku görev alır. Bu hücre, doku ve moleküllerin tamamı ise ‘bağışıklık sistemi’ yani immün sistem olarak adlandırılır. İmmün sistemin görevi vücudu küçük veya büyük tüm enfeksiyonlara karşı korumak ve oluşan enfeksiyonları yok etmektir. İmmün sistem kompleks bir sistemdir ve onu güçlendirmenin tek ve mucizevi bir yolu yoktur. Çeşitli çevresel faktörler bağışıklık sistemimizi etkilemektedir. Beslenme bunlardan en önemlisidir.

Sağlığın en önemli yapı taşlarından biri beslenmedir. Enfeksiyon kaynaklı hastalıklardan korunma ve tedavi aşamasında yeterli ve dengeli beslenme büyük önem taşımaktadır. Güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmak için günlük beslenmemizde dikkat etmemiz gereken noktalardan bir tanesi yeterli protein ve enerji alımıdır. Bağışıklık sisteminde aktif rol alan antikorların görevini yerine getirebilmesi için yeterli protein alımı gereklidir. Bununla birlikte alınan proteinlerin en az yarısını yumurta, et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri gibi hayvansal kaynaklı proteinler oluşturmalıdır. İlave şeker içeren basit karbonhidrat kaynağı besinlerin tüketimi sınırlandırılırken tam tahıllar, kurubaklagiller sebze ve meyveler gibi kompleks karbonhidrat kaynağı besinler toplam karbonhidrat ihtiyacımızın en az %70’ini oluşturmalıdır. Hayvansal kaynaklı yağ tüketimi yerine bitkisel kaynaklı yağlar tercih edilmeli, balık haftada en az 2 kez tüketilmelidir. Ayrıca fındık, ceviz gibi yağlı tohumlara günlük beslenmede mutlaka yer verilmelidir.

Vitaminler, mineraller ve diğer eser elementler immün sistem devamlılığının korunmasında çok önemlidir. Bu mikro besin ögeleri arasında bağışıklık sistemi ile doğrudan ilişkili diyet bileşenlerine A, C, D, E, B2, B6, B12 vitaminleri, selenyum, çinko, polifenoller, karetenoidler ve çeşitli fitokimyasallar gösterilebilir. A vitamininin en iyi kaynakları havuç gibi turuncu sebze ve meyveler, yeşil yapraklı sebzeler iken C vitamini için turunçgiller, çilek, kırmızı ve yeşil biber, yeşil yapraklı sebzeler, brokoli gösterilebilir. E vitamininin en iyi kaynakları; ceviz, fındık, ıspanak, soya fasulyesi, mısır, buğday tohumu ve brokolidir. Güneş ışığına maruz kalma süresi sınırlı olduğu için beslenme ile D vitamini alımı desteklenmelidir. En iyi kaynakları; karaciğer ve yumurta sarısıdır. Çinko eser bir element olup bağışıklık fonksiyonunun korunmasında ve birçok fizyolojik fonksiyonda görev almaktadır. Çinkonun en iyi kaynakları kabak çekirdeği, kümes hayvanları, kırmızı et, tam tahıllar, susam, yumurta ve mercimektir.

Bağışıklık sistemi ile doğrudan ilişkili bağırsak mikrobiyotasının sağlığının korunmasında en önemli diyet bileşenleri lif ve polifenollerdir. Mikrobiyotada sağlıklı bakterilerin sayısını artırmak ve patojenlerin sayısını azaltmak için günlük beslenmemizde lif içeriği yüksek sebzeler ve meyveler, tam tahıllar, kurubaklagillerle birlikle yoğur ve kefir gibi fermente süt ürünlerine yer verilmelidir. Pişirme yöntemlerinden kızartma yerine buharda pişirme, haşlama, ızgara, soteleme gibi daha az yağ gerektiren veya hiç yağ gerektirmeyen yöntemler tercih edilmelidir.

Sıcak yaz aylarının geldiği bu zamanlarda yeterli su tüketimine çok dikkat edilmelidir. Bağışıklık sistemi ile doğrudan ilişkili lenf sisteminin görevini yerine getirebilmesi, besinlerin sindiriminin başlaması ve tamamlanması, vitamin ve minerallerin çeşitli doku ve organlara dağılımı ve toksik bileşenlerin vücuttan uzaklaştırılması için yeterli su tüketimi gereklidir. Sağlıklı günler dilerim.

                                                                        Uzm. Dyt. Serap DAĞ