Yrd. Doç. Dr. Cemil ZENCİR Kardiyoloji Kliniği, Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi

 

Kalp Pili nedir, hangi hastalıkların tedavisinde kullanılır, nasıl takılır ve nelere dikkat edilmelidir?

Kalp pilleri nedir? Kalıcı kalp pilleri (pacemarker), kalbin ritmini oluşturan, düzenleyen ve intrakardiyak şok uygulayabilen elektronik cihazlardır. İlk çıkış amacı kalbin yavaş atması sonucu gelişen rahatsızlıkları tedavi etmektir. Son yıllarda ölümcül ritim bozuklukları ve kalp yetmezliği tedavisinde de daha gelişmiş kalıcı kalp pilleri (ICD, CRT ve CRT-ICD) kullanılmaya başlanmıştır.

Resim 1: Çift odacıklı kalıcı kalp pili ve elektrotları

Geçici kalp pili nedir? Geçici kalp pilleri acil durumlarda veya anormal kalp ritmi altında yatan nedenin düzeleceği bekleniyorsa (örn. ilaca bağlı kalbin yavaş çalışması) ve kalıcı kalp pili takılıncaya kadar kullanılır. Ayrıca kalıcı kalp pili yerleştirilinceye kadar yeterli kalp hızını sağlamak için de kullanılır. Geçici kalp pili uygulaması kalp krizi hastalarında, taşikardisi olan hastalarda, açık kalp cerrahisi sonrası ve diğer durumlarda da gerekebilir. Geçici kalp pillerinde jeneratör oldukça büyüktür ve vücut dışındadır. Kalp ile bağlantısını lead ( kablo) sağlar. Hastanın ritmi düzeldikten sonra çıkartılır. Olayın kalıcı olduğu düşünülüyorsa kalıcı kalp pili takıldıktan sonra çıkarılır.

Kalıcı kalp pili nasıl takılır? Kalıcı ritim bozukluklarında kullanılır. Batarya (jeneratör) genellikle sol veya sağ üst göğüs bölgesine derinin altında bir cep oluşturularak yerleştirilir. Ancak çoğunlukla göğüs duvarının sol tarafına konur. Hastanın sağ veya sol eli kullanmasına bağlı yer tercihi yapılır. Sağ kolu baskın olarak kullanan hastalarda sol taraf tercih edilir.

Kalp Pili Takılması İşlemi Nasıl Yapılır? İşleme genelde hastayı uyutmadan bölgesel lokal anestezi ile pil takılacak bölgenin uyuşturulması

Resim 2. Kalıcı kalp pili bataryası ve diğer parçaları

başlanır. Sağ veya sol köprücük kemiğinin 1-2 cm altındaki cilt altı bölgesine bataryayı içerisine alacak kadar genişlikte cep açılır. Kalbe giden büyük toplardamarların içinden lead denilen ve kalp ile cilt altına yerleştirilecek jeneratör arasında iletiyi sağlayacak olan ince teller kalp odacıklarından birine veya her ikisine yerleştirilir.

 

Resim 3. Kalıcı kalp pili yerleştirildikten sonra cebin on hali

Daha sonra bu elektrotlar cilt altına yerleştirilecek olan jeneratöre bağlanır. Bu işlem yaklaşık 30-45 dakika sürer ve hastanede yatış süresi yaklaşık 2–5 gündür. 

Kalp Pili Takılması İşlemin Riski Nedir? Kalıcı kalp pili uygulaması küçük ölçekli bir cerrahi işlemdir. Komplikasyon dediğimiz istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir. Ancak bu işlemlerde komplikasyon riski oldukça düşüktür ve çoğu kez hayati önem taşımaz. Uygulama sırasında ortaya çıkabilecek istenmeyen durumlar arasında damara girerken akciğer zarının yırtılması, toplardamar yerine iğnenin atar damara girmesine bağlı kanamalar ve ritim bozuklukları sayılabilir. İşlemden sonra yara yerinin mikrop kapması da olasılıklar arasında olmakla birlikte bu seyrek görülen bir durumdur. Bunu önlemek üzere koruyucu antibiyotik tedavisi verilecektir. Uzun sürede bazen elektrod tellerin uygulandığı toplardamarlarda tıkanma ve buna bağlı sorunlar (yüzde, kollarda şişme; göğüs ön kısmında toplardamar ağlarının görünür hale gelmesi gibi) oluşabilir. Yine nadiren kalp pili takıldıktan bir süre sonra, pil jeneratörü veya kablolar kendiliğinden cilt dışına çıkabilir. Bu durumda kalıcı kalp pili cebinin yeniden açılarak onarımı gerekebilir.

Uygulamadan sonra 24-48 saat yatmanız gerekebilir. İşlemden 6–10 gün sonra dikişler alınacaktır. Kalıcı kalp pili yerleştirildikten sonra genelde yaşamınızda önemli bir değişiklik olmayacaktır. Ancak kalp pilinizi olumsuz etkileyebilecek davranışlar ve çevre koşulları ile ilgili olarak hekiminiz sizi bilgilendirecektir.

Hastalar pil takıldıktan sonra 6 ayda bir pil kontrolüne çağırılır ve gerektiğinde bu kontroller daha da sıklaştırılabilir. Kalp pilinin ömrü ortalama 6–7 yıl kadardır.  Her pil kontrolünde pilin ne kadar ömrünün kaldığı belirlenebilir Pilin değiştirilme zamanı geldiğinde pilin sadece jeneratörü değiştirilir ve tellere dokunulmaz.

Kalp pili takılması hastanın hayat kalitesini ve ömrünü uzatır. Yerini dolduracak başka bir yöntem yoktur. 

 Kalıcı kalp pili takılmış hastalarımız için önemli bilgiler:

1. Kalıcı kalp pilleri takıldıktan sonra yara yeri kapatılarak hasta yatağına alınır. İlk 12 saat yatak istirahati gereklidir. Ertesi günlerde yara yeri bakımı ve göğüs radyografisi çekilerek kalbin içerisine konulan elektrodların yeri ve kalıcı kalp pilinin verileri kontrol edilir. Hastanın durumuna göre; genellikle 2-3 günde hasta evine gönderilir.
2. Evde yaranın bulunduğu tarafta ki omuzun 1 ay süre ile fazla hareket etmemesi gereklidir. Omuz dışında ön kol ve el hareket ettirilebilir. Kolu sabit vücuda yapıştırmak doğru değildir. Kol serbest olmalı ve sadece omuz hareketleri kısıtlanmalıdır.
3. Kalıcı kalp pilinin yerleştirildiği bölüme basınç uygulanmamalı ve bir süre (20-30 gün) yüzüstü yatılmamalıdır.
4. Yaranın bulunduğu taraf temiz ve kuru tutulmalıdır. İlk 1 hafta sonra yapılan kontrolde yara bakımı doktorunuz tarafından yapılmalıdır.
5. Daha sonraki kontroller yine doktorunuz tarafından yapılacaktır.
6. Kalıcı kalp pili takılan her hastaya pil firması tarafından özel bir kart verilir. Bu kart üzerinde hastanın kimlik bilgileri ve kalıcı kalp pili bilgileri yazılıdır. Bu bilgiler gerek Sosyal Güvenlik bölümünce ve gerekse kalp pili firmasının ana birimi tarafından kayıt altında tutulur ve izlenir. Hastaların bu kartı devamlı yanında taşıması gereklidir.
7. Kalıcı kalp pilleri elektronik aletlerdir. Elektrik ile çalışan mıknatıs barındıran aletler etrafında elektromanyetik alan bulunur. Bu alanlar genellikle zayıfdır ve kalıcı kalp pillerini etkilemez. Ancak güçlü elektromanyetik alanlar elektromagnetik etkileşime neden olur. Bu durum geçici olarak kalp pilinizin fonksiyonlarını bozabilir. Geçici de olsa sizi zor duruma sokabilir.
8. Özellikle hava alanındaki ve bazı binaların girişlerindeki dedektörlerin kuvvetli elektromagnetik alan etkileri vardır. Kalıcı kalp pilinizin olduğunu belirterek, (kartınızı göstererek) bu alanlardan kesinlikle geçilmemesi zorunludur.
9. Birtakım ameliyatlar ve girişimlerde kullanılan aletler kalıcı kalp pillerini etkileyebilir.
10. Radyografi ve bilgisayarlı tomografi ve dental girişimlerden kalıcı kalp pilini etkilenmez ancak bu işlemlere girerken teknisiyenlere kalıcı kalp pilinin belirtilmesi uygun olur.
11. Tanısal amaçlı ultrason cihazları kalıcı kalp pilinin bulunduğu bölgeden uzak tutulmalıdır. Transducer kalıcı kalp pilinin cebi üzerine gelmedikçe bir sorun teşkil etmez. Tedavi amaçlı Ultrason cihazlarında transducer kalıcı kalp pili cebinden en az 15 cm uzakta tutulmalıdır. Elektroliz aletlerinin aplikatörü 15-20 cm uzakta tutulmalıdır.
12. Bazı girişimler normal koşullarda önerilmez. Ancak girişimi yapacak ve sizi takip eden hekim girişimin önemine göre bazı tedbirler alarak bu girişimlerin yapılmasına izin verebilir. Bunlar ;  Elektrokoter, diatermi, radyasyon tedavisi, harici defibrilasyon, radyofrekans ablasyonu, lipotropsi, trans-kutan elektrikli sinir stimülasyonu (TENS) cihazı ve manyetik bir alan kullanarak digital sinyaller kullanan bazı işitme cihazları
13. Kalp pili yerleştirilen bölge kızarıklık, akıntı ve yabancı cisim gözükmesi gibi durumlarda hemen doktorunuza bşvurunuz.

Bazı girişimler ve aletlerin kullanılması ise kesinlikle önerilmemektedir.

1. Manyetik Rezonans görüntüleme (MRI)

2. Fabrikalarda kullanılan elektrikli çelik fırınlar,

3. Enerji santralleri, büyük jeneratörler, iletim hatları ve iletim binaları,

4. Radyo ve televizyon yayın kuleleri,

5. Elektrikli ark kaynağı,

6. Sanayi mıknatısları ve dielektrik ısıtıcılar,

7. Tuğla ocakları gibi indüksiyon fırınları,

8. Bazı müzik sistemleri hoparlörlerin de ki mıknatıslar,

Evde kullanılan bazı aletlerden ise pacemaker etkilenmemektedir.

Telefonlar, kablosuz telefon bir tehlike yaratmaz. Cep telefonu ve telsiz telefonlar (kalıcı kalp pili cebinden 15 cm uzakta mümkünse diğer tarafta tutulması önerilir.) Standart telefonların ahizesi kalıcı kalp pili cebinden uzakta tutulmalıdır.

Kalıcı kalp pillerinde dahili güvenlik özellikleri vardır. Bu özellikler kalıcı kalp pilinizi elektrikli ev aletlerinden koruyabilir. Bu aletler kullanılırken kalıcı kalp pili 10 cm uzağında olmalıdır. Bunlar; çamaşır makineleri, elektrikli battaniyeler, süpürgeler, ütüler, kablosuz bıçaklar, koşu bantları, saç kurutucuları, mikrodalga gaz ve elektrik fırınları, televizyonlar, radyolar, mutfak robotları gibi.

Kalıcı kalp pilini 15-20 cm uzağında tutularak kullanılması gereken aletler; Elektrikli kablolu saç kurutma makineleri, çağrı cihazları, Dikiş makineleri ve overlok makineleri, büyük mıknatısları olan müzik hoparlörleri, gibi.

Bütün bu aletler kullanılırken dikkatli olunmalı ve tek başına kullanılmamalıdır. Elektrikli aletlerin iyi topraklanmış bir prize takılması gereklidir. Elektrik kaçakları için kontrol edilmesi de gereklidir.

 

Size daha iyi hizmet için Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniği olarak 7 gün 24 saat çalışıyoruz.

 

Hazırlayan :  Zeynep Şule Yüksel - Ezgi Toygar

Dahili: 2599 - 2534